ازنا یکی از شهرهای استان لرستان واقع در خاور این استان است. این شهر مرکز شهرستان ازنا است و بین شهرهای الیگودرز، دورود، اراک، خمین و شازند قرار گرفته‌است. ازنا درگذشته بخشی از استان مرکزی بود و در دومین تقسیمات کشوری در ۱۶ آبان سال ۱۳۱۶ در حوزه لرستان قرار گرفت. این شهردر سال ۱۳۱۷ به دهستان و در سال ۱۳۳۰ به شهر ارتقاء پیدا کرد و دارای شهرداری شد. در سال ۱۳۴۰ ازنا به عنوان مرکز بخش جاپلق در حوزه شهرستان الیگودرز ارتقاء پیدا نمود. درسال ۱۳۷۳ با تأسیس فرمانداری توسط علی محمد بشارتی وزیر کشور، این بخش از الیگودرز جدا و به شهرستان تبدیل شد و شهر ازنا مرکز آن شد. ازنا از نظر صنعتی و اقتصادی و گردشگری اهمیت دارد.
از تاریخ ازنا اطلاع دقیق و کاملی در دست نیست. می‌گویند ازنا در قدیم روستا و یا شهر کوچکی بوده‌است که در زمین‌لرزه وحشتناک سال ۱۲۸۲ در سیلاخور که طبق آمار مرکز ژئوفیزیک دانشگاه تهران بزرگ‌ترین زلزله ثبت شده و به قدرت تقریبی ۸ ریشتر بوده به ویرانه‌ای تبدیل گردید. در هنگام گذر ناصر الدین شاه در مسافرت به عراق عجم ازنا دهی ارمنی نشین در دشت جاپلق بوده و مالک آن قوام الدوله . ناصر الدین شاه نام ده را ازناو ذکر کرده است.در موقع عبور ناصر الدین شاه از جاپلق این دشت پر از آبادی و کشتزار بوده. از آنجا که در دوره صفویه گروهی از اهالی گرجستان به این نواحی کوچانده شده‌اند. در ارتفاعات کوهستانی حوالی ازنا مانند سفید کوه کوچک دخمه‌ها و گودالهای بزرگی کشف گردیده که از آن برای آتش افروختن و علامت دادن در زمانهای باستان استفاده می‌شده‌است.
در سالهای نه چنان دور لرستان توسط خوانین اداره میشده که از جمله خوانین معروف آن می‌توان به فولادوندها در ازنا و علیجان خان خاکباز در مسعودآباد اشاره نمود. سابقاً روستای گرجی در نزدیک رودخانه ازنا قرار داشت که در گذشته در اثر سیل ویران گردید و مردم سخت کوش آن در بالا تر از محل روستای سابق دوباره روستای گرجی را بنا نهادند. گرجی دارای قلعه‌ای در شمال و نزدیک سفید کوه می‌باشد که به قلعه گرجی مشهور است. روستای گرجی دارای امکانات پیشرفته‌ای چون تلفن، گاز، راه آهن و اینترنت بنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر ازنا ۳۷٬۶۴۵ نفر بوده‌است .
مردم شهرستان ازنا به زبان لری بختیاری و گاپله ای و فارسی تکلم می کنند . در جنوب شهرستان ازنا بخشی به نام پاچه لک وجود دارد که مردم آن به گویش لری بختیاری صحبت می کنند .گرجی‌های ازنا مهاجرین گرجستان و از مردم گرجی بوده‌اند که توسط شاه عباس به ایران کوچ کرده‌اند. اکنون و در اثر گذشت زمان، نژاد گرجی‌های ازنا با سایر اقوام این منطقه آمیخته شده‌است و دیگر به زبان گرجی صحبت نمی‌کنند . از نام ایلات و خانواده‌های گرجی می‌توان به دهقان‌ها که مشهورترین نام در گرجی می‌باشند اشاره نمود.
امروزه در روستای گرجی هیچ گرجستانی زندگی نمی‌کند و گرجی ها قبل از انقلاب ۵۷

این دیار را ترک کرده‌اند و پس از این دهقان ها(ویسی) و توکلی‌ها و عبدالوندها وارد این روستا شدند و در این روستا سکنی گزیدند. در این روستا چشمهٔ نظر کرده‌ای است که مورد اعتقاد اهالی این منطقه می‌باشد که اکنون در این منطقه دهکدهٔ تفریحی را بنا نهاده‌اند. در قسمت شمالی اشترانکوه روستاهای دره تخت ،قاضی آبادوکمندان با گویش لکی ولری بختیاری صحبت میکنندوجود دارند. این قسمت از ازنا دارای طبیعتی منحصربه‌فرد است بیشتر سکنه ان را طایفه قدیمی لک موسیوند،سالاروند ، قیطاسوند ، حاجیوند ، درویشی را تشکیل می‌دهند.
گرجستانی های شهر ازنا پس از کوچ به ازنا در دو محله چالسپار ( آچالوسپار یکی از قدیسان ارمنی می باشد )و در کنار هم نژادان ارمنی خود و بنیان گذار ده ازنا و روستای گرجی و کمندان شدند . اما به مرور زمان آنان به روستاهای دولت آباد ، برجله و مسعود آباد و کلکله و شهر دورود نیز مهاجرت کرده و حتی بعضاً دارای نام خانوادگی بومی منطقه مانند آسترکی و گرجی (دولت آباد )،گرجی و صالحی ( برجله )، فولادوند ( مسعود آباد ) ، دهقان ( کمندان) توکلی و گرجی ( چالسپار ، ازنا، کلکله و دورود ) می باشند.برخی منابع به دلیل اینکه ازنا یک کلمه گرجی و به معنای شریف زاده و یکی از طبقات در گرجستان قدیم بوده است ، بنیان ازنا را به آنها نسبت می دهند.