خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: در میان اخبار می‌خواندم بی‌بی‌سی اعلام کرده با تولید انیمیشن‌های انگلیسی به دنبال پایان دادن به سلطه کارتون‌های ایالات متحده است تا بینندگان دیزنی و نتفلیکس را به خود جلب کند و به نقل از مدیر آموزش کودکان بی‌بی‌سی گفته شده بود: کارتون‌های آمریکایی فرهنگ انگلیس را هدف قرار دادند و مانع از دریافت فرهنگ انگلیسی توسط کودکان می‌شوند که این بسیار خطرناک است و باید متوقف شود.

همه کشورها در برابر دفاع از فرهنگ خود حساس هستند و عوامل مخرب را به حداقل می‌رسانند. در این صورت است که یک خواننده درجه چندم نمی‌تواند مختصات فکر و فرهنگی و نهادی یک کشور را به چالش بکشد و بشود موضوع اول پلتفرم‌ها. صیانت از فرهنگ و اخلاق اجتماعی برای همه اقشار، قبل از حمله ویروس ضد فرهنگ باید مورد برنامه‌ریزی قرار گیرد، بعد از سیل فقط می‌توان خسارات و تلفات را شمرد. علاج واقعه بعد از وقوع #غیرمسئولانه ترینرفتارمدیریت_فرهنگی است تازه اگر علاج شود.

اما چه کسانی باید برای اقدامات پیشینی صیانتی در فضای مجازی برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری کنند؟ آیا می‌توان از مدیرانی که مسوول صیانت از کاربران هستند و باید طراح یا مجری اسناد مرتبط در این زمینه باشند، اما خود به اپوزیسیون این اسناد تبدیل شده‌اند، توقع داشت ساده‌انگارانه و سرسری از این موضوعات عبور نکنند؟ در شرایطی که مجری خود اپوزیسیون شده است، والدین وظیفه سنگینی بر عهده دارند. موضوع اصلی تحقق تربیت رسانه‌ای از مسیر ارتقای مهارت‌های سواد رسانه‌ای و درونی سازی برخی اصول است؛ راهی جز آموزش وجود ندارد.

اما یک نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، دقت به این مساله است که فقط ابراز نگرانی آن‌هم بعد از وقوع مساله، نه‌تنها راهکار هوشمندانه نیست بلکه گاهی کمک به دیده شدن محتوای منتشره با هدف مهندسی فرهنگی و مهندسی ذائقه است. یادمان باشد برخی تغییرات بنیادین فرهنگی با عادی‌سازی و بازخوردگیری اجتماعی و البته سرگرم سازی رخ می‌دهد.

موج ابراز نگرانی‌ها موجب شده است این موزیک ویدئو در اینستاگرام بیش از ۱۰ میلیون بازدید بخورد و جستجوی الکسیس در موتورهای جستجو در دو روز گذشته تا ۱۰۰ هزار بار سرچ پیش رود و تعداد فالورهای او به بیش از ۱۲۰ هزار نفر افزایش یابد و این یعنی ۷۰ برابر روال صفحه این فرد.

استنلی کوهن از جمله کسانی است که روی هراس اخلاقی در بریتانیا تحقیقاتی را انجام داده است. او می‌گوید ممکن است در دوره‌هایی خاص به علت ظهور یک وضعیت فرد یا گروهی از افراد که جامعه آن را تهدیدی برای ارزش‌ها و منافع اجتماعی تلقی کرده است و رسانه‌های گروهی نیز ماهیت آن را به‌گونه‌ای خاص و کلیشه‌ای ارائه می‌کنند، جامعه دچار هراس اخلاقی شود. پس از بروز یک هراس در جامعه یک فرهنگ کنترل اجتماعی برای مهار این بحران به وجود می‌آید ولی به‌طور تناقض‌آمیزی باعث گسترش پدیده مزبور می‌شود.

به اعتقاد کوهن این حرکت رسانه‌ها و نهادهای کنترل اجتماعی به‌جای سرکوب پدیده باعث ترویج و تقویت آن می‌شود، لذا وی معتقد است که در فهم پدیده‌هایی این‌چنین تنها نباید به اصل پدیده توجه شود بلکه واکنش جامعه نسبت به آن بررسی گردد.

امروز زمان مطالبه گری جدی از سوی جامعه، نخبگان و دلسوزان است که برای ساماندهی وضعیت موجود فضای مجازی اقدامی صورت گیرد. با ابراز نگرانی صرف مشکلی حل نخواهد شد. مساله ساسی مانکن نیست او دارد کار خود را می‌کند، مساله انفعال و بی‌برنامگی زجرآور ما است. آقایان! لطفاً در مدیریت فضای مجازی غرب‌گرا باشیم. کافی است نگاهی به نحوه مدیریت، صیانت و قوانین سایر کشورها در این زمینه بیندازید.

*معصومه نصیری، مدرس سواد رسانه‌ای