روزهایی که با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مدارس همراه است، سنگ محک جدیدی برای معلمان بود تا آنها که با فداکاری و خلاقیت در تعامل با دانش آموزانشان ماندند را بشناسیم؛امسال روز معلم متفاوتی بود.

خبرگزاری مهر_ گروه جامعه: «چوب معلم ار بود زمزمه محبتی، جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را»؛ این ضرب‌المثل به تنهایی نشان از عمق جایگاه معلم در فرهنگ این سرزمین دارد و از نقش تربیتی این قشر از جامعه بر حساس‌ترین گروه‌های جامعه یعنی کودکان و نوجوانان می‌گوید. حالا بعد از شیوع کرونا شاهد این هستیم که زمزمه معلمان به واقع در روزهای تعطیل و غیرتعطیل در گوش دانش آموزان است؛ حالا چه در فضای مجازی و چه از طریق آموزش‌های تلویزیونی که هر چه هست واسطه‌ای شده‌اند برای ارتباط معلمان و دانش آموزان. معلمانی که در بستر فضای مجازی کم مشکل ندارند؛ از معلمانی که به دلیل سابقه تدریس زیاد و سن بالاتر آشنایی چندانی با این آموزش‌ها ندارند و حتی در برخی مواقع یک اشتباه آنها دستمایه نقد و نظرهای فراوان در فضای مجازی می‌شود مانند «داستان آیلاند» که دیگر همه آن را شنیده‌ایم و می‌دانیم معلمی که سال‌ها از بازنشستگی او می‌گذرد و طبیعتاً با این فضا آشنایی ندارد، یک کلمه‌ای را اشتباه گفت و… تا معلمانی که به سرعت و کمتر از ۷ روز از شیوع کرونا خود را به تلویزیون رساندند تا بچه‌ها در خانه بی آموزش و معلم نمانند؛ معلمانی که استرس جلوی دوربین رفتن و آموزش زنده دروس را نیز باید علاوه بر استرس کرونا تحمل کردند.

معلمانی هستند که در تلاش و تکاپو افتادند تا برای دانش‌آموزانشان که دسترسی به تلفن هوشمند ندارند، تلفن تهیه کنند و به آشنا و غریبه رو زدند و حتی از حقوق خود مایه گذاشتند. معلمانی هستند که در مناطق محروم، روستایی و عشایری در کوه و کمر راه افتادند تا چهار دانش آموزشان را جمع کنند و حضوری درس بدهند، معلمانی که وقت و بی وقت پاسخ دانش آموزان را می‌دهند. معلمانی که به دلیل عدم دسترسی دانش آموزان به شبکه‌های مجازی هر روز تلفنی با آنها ارتباط می‌گیرند و....

روز گذشته، همزمان بود با روز گرامیداشت مقام معلم و این هفته برای همین منظر نامگذاری شده است. روزی که مقام معظم رهبری پیامی سراسر مهر و قدردانی برای این قشر زحمت کش فرستادند و اگر شرایط کرونا نبود مثل هر سال دیدار فرهنگیان با مقام معظم رهبری مسیر می‌شد و ایشان پای حرف‌هایشان می‌نشستند و راهبرهای این حوزه را تبیین می‌کردند و همه اینها نشان از اهمیت حوزه تعلیم و تربیت است.

سالی متفاوت برای محک معلمان نمونه

وزیر آموزش و پرورش تا حالا بارها گفته است که ویروس کرونا و همه‌گیری آن در جهان که تمام آموزش را در دنیا تحت تأثیر قرار داده است، یک محک برای کشورهاست که چگونه آموزش را سامان دادند و تاکید کرده است که معلمان ما با خلاقیت و فداکاری از آن سربلند بیرون می‌آیند.

حالا حقیقت آموزش مجازی و تأثیرگذاری یا عدم تأثیرگذاری آن هر چه که باشد، چیزی از ارزش‌های معلمانی که این روزها از وقت و مال و خانواده خود گذشته‌اند تا دانش‌آموزانشان را به سلامت از سال تحصیلی عبور دهند، کم نمی‌کند و از این منظر سال تحصیلی جاری سالی متفاوت برای محک معلمان نمونه است. اگر تا پیش از این محک معلم نمونه به نمره‌های دانش‌آموزانش بود یا چیزهایی شبیه به این، حالا این محک به میزان دغدغه مندی آنها برای تعامل با دانش آموزانی بستگی دارد که روزهای پر استرسی را نیز می‌گذرانند.

...و این معلمان سخت کوش

طبیعت زیبای دامغان را به ذهن بیاورید. در روستایی عشایر نشین که نه اینترنت هست و نه تلویزیون و نه حتی تلفن، محرم نوازش معلمی است که به روستای قره قشلاق جعفرآباد می‌رود و ۱۱۰ کیلومتر مسیر رفت و برگشت را طی می‌کند تا برای محدود دانش‌آموزانش کتاب درسی را ورق بزند، درس بدهد و نشان بدهد که زندگی جاری است

به گفته او مدرسه‌اش سه دانش‌آموز در پایه اول، دو دانش‌آموز در پایه‌های دوم و سوم و سه دانش‌آموز در پایه‌های چهارم و پنجم دارد و به دلیل فاصله گذاری اجتماعی و برای اینکه دانش‌آموزان از همدیگر فاصله داشته باشند، تدریس آنها به صورت پایه انجام می‌گیرد و نوبتی برای آنها تدریس می‌کند.

می‌گوید: روش‌های تدریس بسیاری وجود دارد اما تدریس در این مدرسه که دانش‌آموزان چند پایه‌ای وجود دارند قدری سخت است اما سعی می‌کنیم که تدریس، دانش‌آموز محور باشد و گاهی دانش‌آموزان پایه‌های بالاتر به دانش‌آموزان پایه‌های پایین‌تر نیز کمک می‌کنند. گاهی برخی از دانش‌آموزان روحیه خوبی ندارند و متوجه این می‌شوم که شاید مشکلاتی در خانواده آنها وجود داشته باشد و سعی می‌کنم که دانش‌آموزان را درک کرده و با رفتار و برخورد مناسب به آنان روحیه بدهم تا خود را در مدرسه تنها احساس نکنند.

رقیه سرقینی از معلمان شهرستان اهر است که کاری دیگر در این روزها انجام داده است. او تلویزیونی خریده برای دانش آموزی که از این وسیله محروم بوده و طبیعتاً از آموزش تلویزیونی نیز.

طاهره نکوییان معلم پایه اول دوره ابتدایی در شهرستان نورآباد ممسنی در مدرسه تدبیر و پیوند به دانش‌آموزان اتباع افغانستانی به شکل حضوری این روزها و با حفظ فاصله اجتماعی درس می‌دهد. در این شهرستان بسیاری از والدین سواد استفاده از تلویزیون و چگونگی دریافت برنامه‌های آموزشی از شبکه‌هایی همچون شبکه آموزش را ندارند لذا تعدادی از دانش‌آموزان پایه اولی نمی‌توانستند از آموزش‌های تلویزیونی استفاده کنند. و این دلیلی بود که او دست به کار شد و می‌گوید در کلاس ۳۰ نفره من ۱۴ دانش‌آموز دسترسی به تلویزیون، اینترنت و گوشی هوشمند ندارند، بنابراین تصمیم گرفتم تا کلاس درس را برای این دانش‌آموزان با رعایت نکات بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی ادامه دهم.

معلمان مدارس استثنایی استان خوزستان با شیوع کرونا و تعطیلی مدارس تلاش کردند تا جریان آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه تداوم داشته باشد. عاطفه رجبی، معلم مدرسه استثنایی پیام در شهر گتوند است که گاهی نزد دانش آموزان با نیازهای ویژه اش می‌رود و با آنها تمرین زندگی می‌کند.

سجاد احمدی، مدیر و آموزگار عشایری شاغل در آموزش و پرورش شهرستان هرسین است که می‌گوید با عشق در میان دانش‌آموزان عشایری منطقه محروم عشایری میرمینگه حاضر می‌شود تا آنها را از جریان آموزش دور نگه ندارد.

این اسامی تمامی ندارد و تنها نام بردن اسم آنها هزاران کلمه می‌شود. معلمانی که عشق را این روزها معنا می‌کنند در حالی که گلایه‌های بسیاری از حقوق خود، از جایگاه خود و از نبود امکانات و… دارند.

امسال قدردانی از معلمان باید مضاعف شود

علی رضا یازرلو مدیر آموزش و پرورش عشایر استان گلستان که شمار بالایی دانش آموز عشایری دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص فعالیت این روزهای معلمان عشایر برای عقب نماندن دانش‌آموزانشان گفت: چون عشایر اینجا ثابت هستند و دانش آموزان کوچ رو نیستند ما به ۹۰ درصد پوشش اینترنتی و تلویزیونی دسترسی داشتیم و راهبران ما و معلمان ما از طریق فضای مجازی دانش آموزان را آموزش می‌دادند. اما ده درصدی که تحت پوشش نبودند نیز با ایثار معلمان از آموزش محروم نماندند. بسته‌هایی آماده کردیم که از طریق معاونت ابتدایی ارائه شده بود و معلمان آنها را توزیع کردند و حتی برخی معلمان می‌رفتند در فضای باز با فاصله به دانش آموزان تدریس می‌کردند حالا یا در حیاط مدرسه و کنار کانتینر و یا کنار چادرها و اتاق گوسفندان و کنار دشت و مرتع.

وی درباره جبران عقب ماندگی دانش آموزان با تلاش معلمان بیان کرد: کلاً در حد انتظار ما بوده است. چون می‌دانید که در منطقه عشایری آموزش با جاهایی که شرایط عادی هست، همه چیز متفاوت است و تفاوت در این است که برای معلم عشایری ما می‌گوئیم آنها باید مثل المپیک وبا شعار المپیک عمل کنند؛ یعنی حداکثر تلاشمان را بکنند چون اینجا همیشه ممکن است سیل و طوفانی در راه باشد و یکباره هزار هکتار زمین درش طوفانی بیاید یا باران‌های شدیدی ببارد. ما به معلمان می‌گوئیم شما به گونه‌ای به بچه‌ها آموزش بدهید که یک گام از مدارس دیگر جلوتر باشید و برای همین همیشه قبل از سال عموم تدریس‌ها تمام می‌شود.

وی درباره تقدیر از معلمان عشایری نیز بیان کرد: برای آنها تقدیرنامه‌هایی در نظر گرفته شده است. بخش مالی هم به لطف وزارتخانه باز می‌گردد چون در استان بودجه عشایری مازادی ندارد که صرف پاداش به معلمان شود. هر چه بودجه هست برای تجهیزات است که دو سال است همان بودجه هم نیامده است. خیرین مدرسه ساز خوبی پای کار داریم که برای مدرسه سازی اقدام می‌کنند اما تا حالا اقدام نکرده‌ایم که از آنها بخواهیم یک صدم آنچه کمک می‌کنند را به بخشی اختصاص دهند که بشود با آن کارهای جانبی مثل تقدیر از معلمان کرد و همیشه شرمنده معلمان هستیم.

حالا شاید برای جبران زحمات مضاعف معلمان نیز باید دست به دامان خیرین شویم و از آنها بخواهیم حالا که در امر خیر مدرسه سازی پا پیش گذاشته‌اند، برای تقدیر از معلمان عشایری که بسیاری از آنها حق‌التدریس یا خرید خدماتی و یا سرباز معلم هستند نیز دست خیر داشته باشند چون این عشق را باید دست گرفت تا خدای احساس نکند قدری ندارد.

رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش هم در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص تلاش این معاونت برای جبران زحمات معلمان ابتدایی که کاری به مراتب سخت‌تر برای تعامل با دانش آموزان در فضای مجازی داشتند گفت: واقعاً زحماتی که این عزیزان کشیدند بسیار ارزشمند است و ما نمی‌توانیم آن را جبران کنیم. آنها نشان دادند بسیار مسئولیت پذیر هستند و نقش خودشان را در این روزهای سخت به درستی نشان دادند. ما به دنبال این هستیم جشنواره تجارب تدریس در این روزها را در فضای اپلیکیشن شاد راه اندازی کنیم و به زودی فراخوان آن برای معلمان ابتدایی ارسال می‌کنیم و این فضا برای این است که تجربه‌های خلاقانه معلمان در آموزش مجازی بازنمایی شود و بتوانیم تقدیری هم از معلمان داشته باشیم. در سطح استان و مناطق هم پیگیر بودیم تا به شکل شایسته‌ای از معلمان قدردانی شود.

وی ادامه داد: برای تهیه امکانات زیرساختی برای معلمان نیز در سطح وزارتخانه وزیر آموزش و پرورش تلاش‌هایشان را با جدیت پیگیری می‌کنند تا ظرفیت رایگان اینترنتی فراهم شود و زیرساخت‌های آموزش مجازی گسترش پیدا کند و امیدواریم به نتیجه مطلوب برسد.

سنگ محک معلمی در روزهای کرونایی

این روزها معلمانی داریم که از روی تخت بیمارستان تدریس به دانش آموزان را ادامه می‌دهند، معلمانی که هر روز تا مدرسه می‌روند مگر برنامه تدریسی را ضبط کنند، آزمون و خطا می‌کنند، با شیوه جدید آموزش کنار می‌آیند، و حتی سختی‌های گلایه‌های اولیا و دانش آموزان را به جان می‌خرند و حالا شاید حتی یک پای درد و دل آنها شده‌اند برای نگرانی‌هایشان از کرونا، یادگیری دروس و امتحانات پایان ترم.

بله هستند معلمانی که در همین روزها درس و مدرسه و دانش‌آموزانشان را رها کرده‌اند، اما این همان سنگ محک معلمی است که حالا به شکل روزهای کرونایی خود را نشان می‌دهد و معلم مسئولیت پذیر را شاخص می‌کند.