یکی از مباحث مهم و اصولی در اقتصاد مسئله اخلاق است؛ از نظر اسلام فعالیت‌های اقتصادی باید توأم با اخلاق و معنویت باشد تا راه ایجاد شده، سالم و مشروع باشد.

یکی از مباحث مهم و اصولی در اقتصاد مسئله اخلاق است؛ از نظر اسلام فعالیت‌های اقتصادی باید توأم با اخلاق و معنویت باشد تا راه ایجاد شده، سالم و مشروع باشد.

صداقت؛ از الزامات فعالیت‌های اقتصادی

صداقت و راستی را از الزامات کسب و کار، تجارت و فعالیت اقتصادی و یکی از اصول و فضیلت‌های مهم اخلاقی، مسئله صداقت است، اهمیت صداقت و راستی در گفتار و رفتار نزد خداوند متعال به قدری است که خداوند از همه پیامبران به صداقت و راستی پیمان گرفت و آنان را قبل از بعثت به این
صفت امتحان کرد.

صداقت، راستی و دوری از حقه و نیرنگ،تقلب، دروغ، فریب‌کاری و... در تمام زمینه‌ها امری لازم و ضروری است؛ نبی مکرم اسلام(ص) فرمود: ای گروه تاجران! همه شما به‌دلیل رعایت نکردن مسائل اخلاقی فاجرهستید، مگر کسانی که در معاملات از خدا بترسند و نیکی کنند و صداقت و راستی در
معامله داشته باشند.

صداقت خریدار و فروشنده مایه برکت معامله است

در روایت وارد شده که یکی از اصحاب به‌ نام «عبداالرحمان انصاری» از پیامبر(ص) سؤال کرد: چرا تاجران فاجرند؟ حضرت(ص)فرمود: برای این‌که در معامله دروغ می‌گویند، قسم می‌خورند و تقلب و نیرنگ به‌کارمی‌برند و نیز فرمود: اگر خریدار و فروشنده در معامله صداقت داشته باشند، خداوند
به معامله آن‌ها برکت می‌دهد، اما اگر عیب را کتمان کنند و دروغ بگویند، برکت ازآن‌ها برداشته می‌شود.

در حدیثی از پیامبر(ص) نقل شده که فرمودند: از دروغ بپرهیزید؛ همانا دروغ انسان را به بدی و فجور سوق می‌دهد و بدی و فجور هم انسان را به آتش جهنم می‌برد و همچنین احمدبن‌محمدیحیی می‌گوید: یکی از یاران امام صادق(ع) می‌خواست به‌ کار تجارت و معاملات بپردازد، گفت: قبل از آن، باید خدمت امام صادق برسم و با آن حضرت مشورت کنم و آن حضرت در حق من دعا کند. می‌گوید:نزد امام رفتم و جریان را گفتم، امام صادق(ع) فرمود: بر تو باد به صداقت و درستی در معامله، مبادا عیبی را کتمان کنی و به مشتری ضرر برسانی.

جلب اعتماد عمومی و سود بیشتر؛ ازبرکات صداقت در معامله

هرآن‌چه را که دین اسلام به آن توصیه و تأکید کرده است، یقیناً دارای آثار مثبت و مفیدی برای شخص و اجتماع است؛ صداقت وراستی در معامله نیز اثرات مثبت فراوانی دارد، از جمله صداقت و راستی سبب جلب اعتماد عمومی، برکت معامله و سود بیشتر خواهد شد، پایه و اساس هرگونه پیشرفت و رشد
اقتصادی در جامعه است، به انسان آبرو و شخصیت می‌دهد و در مقابل، دروغ و تقلب، مایه رسوایی و بی‌آبرویی است، همچنین صداقت و راستی موجب نجات، رستگاری، صفا و صمیمیت است.

رواج دروغ، سوگند دروغ و تقلب در عرصه اقتصاد

رعایت صداقت در عرصه کار و تجارت، همیشه حاکی از این امر است که انسان به موفقیت بیشتری دست پیدا خواهد کرد و محبت اجتماعی افزایش پیدا می‌کند. متأسفانه امروزه دروغ، سوگند دروغ، تقلب در عرصه اقتصاد رواج پیدا کرده که نتیجه آن شیوع معضلاتی نظیر غش در معامله، کم‌فروشی، عدم
ثبات نرخ‌ها و.. . است که همه این‌‎ها از گناهان کبیره است.

غش در معامله حرام است، مرحوم شیخ انصاری در جلد یک کتاب مکاسب‌ محرمه می‌گوید: اخباری که در حرمت غش در معامله رسیده متواتر است، از جمله فرمود: کسی که با مسلمانی در خرید و فروش غش کند از ما نیست و در روز قیامت با طائفه یهود محشور می‌شو د این جمله را «من غش مسلماً منا»
را سه بار تکرار کرد؛ آنگاه فرمود: کسی‌که با برادرش غش کند، هرگونه برکت را ازروزیش برمی‌دارد و معیشت و زندگی او را خراب فرموده و به خودش واگذارش می‌فرماید.

از حضرت امام محمدباقر(ع) روایت شده که پیامبراکرم(ص) در بازار مدینه به گندم‌فروشی عبور کرد و فرمود: خوب گندمی داری، سپس دست خود را وسط گندم نمود و مقداری گندم را بیرون آورد، دید وسط گندم خراب است، آن‌گاه به صاحب گندم فرمود: خیانت کردی و با مسلمانان غش نمودی، «من غش فلیس
منا».

تهیه و تنظیم حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌فقیه در لرستان    وامام جمعه خرم آباد